Het omvormen van een landbouwerswoning naar residentiële woning is vergunningsplichtig. Regularisatie is niet mogelijk.
Een functiewijziging van een landbouwerswoning is onderworpen aan de omgevingsvergunningsplicht indien de nieuwe hoofdfunctie na de overdracht van een zakelijk recht geen binding meer heeft met de al dan niet beëindigde landbouwexploitatie (art. 2, §2 BVR vergunningsplichtige functiewijzigingen). Dit is het geval als een nieuwe eigenaar/niet-landbouwer een landbouwerswoning wil bewonen. Er moet dan een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen (zonevreemde functiewijziging van landbouwerswoning naar residentiële woning) worden bekomen vooraleer tot residentiële bewoning kan worden overgegaan (art.l 11 BVR zonevreemde functiewijzigingen).
Indien de (zonevreemde) functiewijziging wordt uitgevoerd zonder vergunning, is sprake van een inbreuk op de vergunningsplicht. Het is niet mogelijk om hiervoor een regulariserende omgevingsvergunning te bekomen. Eén van de voorwaarden waaraan immers moet worden voldaan om een zonevreemde functiewijziging te kunnen bekomen, is dat het gebouw of het gebouwencomplex op het ogenblik van de aanvraag hoofdzakelijk vergund is, ook wat de functie betreft (art. 4.4.23 en art. 4.1.1, 7° VCRO). Dit is niet het geval als de functiewijziging naar residentieel wonen reeds werd gerealiseerd.
De enige mogelijkheid die er dan is, houdt in dat de bewoning van de woning tijdelijk volledig wordt stopgezet (verhuizen, domicilie verplaatsen, nutsabonnementen opzeggen,…) zodat de oorspronkelijke toestand wordt hersteld en wel een vergunningsaanvraag voor een zonevreemde functiewijziging kan worden ingediend. Dit is praktisch meestal niet haalbaar.
Om dergelijke problematische situaties te vermijden, is het dan ook belangrijk dat (potentiële) kopers van een landbouwerswoning duidelijk worden geïnformeerd dat zij voorafgaand aan de bewoning een omgevingsvergunning voor zonevreemde functiewijziging moeten bekomen.
Voor meer informatie in verband met de regelgeving inzake zonevreemdheid kan je terecht op de wetwijzer: Zonevreemdheid: FAQ voor lokale besturen - Departement Omgeving (vlaanderen.be)